Almanca Çeviri Taktikleri - Deutsch Übersetzung Taktiken

Dieser Artikel ist über die Übersetzung von Deutsch zu Türkisch. 
Günümüzde yabancı dil oldukça önem kazanmış durumdadır. Teknolojiyi, Bilimi, Yenilikleri yakından takip etmek yahut farklı dillerde ki bilgileri kavrayabilmek için çeviriler yapmamız gereklidir. Bu alanlarda ki çeviri çalışmalarını çoğunlukla Tercümanlar, Mütercimler, Rehberler yahut Akademisyenler üstlenmiştir. Fakat bunların dışında yabancı dil öğrencileri, acemi çevirmenler yada ilgili alanlarda çeviri yapmak zorunda olan kişiler amatörce çeviriler yapmak zorundadırlar.
Bir metni çevirirken izlenecek adımlar;
1.      Metin bir keze sade okunmalı. Metin en az 2 kere okunmalıdır.
         o    Düz okuma halinde okuma yapma.
         o    Anlamaya çalışarak okuma yapma.
1.      Başlık çevrilmeden önce metin okunup anlamaya çalışılmalıdır.
2.      Başlıktan önce metin çevrilmelidir.
3.      Bir cümlede yapılar kontrol edilip etinayla cümle parçalanmalıdır.
4.      İlgili cümlede ilk olarak özne ve yüklem doğru olarak belirlenmelidir.
5.      İlk ana cümle çevrilip, yan cümleler ilave edilmelidir.
6.      Kurgusu oluşturulan cümler kendi dilimizde en güzel ifade şekliyle aktarılıp bir sonra ki cümleye geçilmelidir.
7.      Bütün metin çevirisi bittikten sonra başlık metne uygun olarak çevrilip aktarılmalıdır.
Çeviri hususunda iki farklı çeviri tarzı bulunur. Bunlar;
  • Yabancı dilden kendi dilimize yapılan çeviriler.
  • Kendi dilimizden yabancı dillere yapılan çeviriler.
Ayrıca şiir çevirileri en zor çeviri türleridir. Bu çeviri tarzına "Ölü Çeviri" denilmektedir. Çevri yapacak olan çevirmen o metni(Eseri) bizzat yeniden yazdığının ötesinde, aslında yeni bir eser ortaya koyduğunu unutmamalıdır. Zira Almanca yazılmış bir metin Türkçe'ye çevrildiğinde o metnin Türkçe halini kendisi yazmaktadır. Okuyucu bu metni okurken bu bir çeviri, Başka dilden yazılmış dememelidir. Dese dahi, kötü bir anlatımla karşılaşmamalı, Bizzat kendi dilinden kaleme alınmış gibi o ruh hali içerisinde okumalıdır.
Çeviride verilmek istenen ortak olgu nedir?
Bir çeviride daima bir mesaj ve bir kurgu vardır. Çevirmen çeviri yaparken metnin bütününde verilmek istenen olgu ve kurguyu,  her bir cümlede ki önemli mesajları iyi kavramalıdır.
Ele alınan metinde ki fikirler, olgular, olaylar ve metinde ki ruh hali çevirisi yapılan dile uygun olmalıdır.
Bir dil demek kendine öz bir de kültür demektir. Çevirdiğimiz metinde ki mantık kendi dilimizde yani kendi kültürümüzde farklı algılanıyor olabilir. Bu noktaya da özellikle dikkat edilmelidir.
Unutulmamalıdır ki bir çeviri yaparken özgür olduğumuz kadar esnek olamayız. Yani ilgili kelimelere ve sözcüklere önem vermeli bunları da dikkate almalıyız.
Metine bağlı kalmalıyız. Fakat bire bir kelimeleri de çevirmeliyiz anlamında algılanmamalıdır bu kural. Bu kuralları bir kaç örnekle inceleyelim;
Alm:  >>> Ich weiss, dass du ein Lehrer hier bist. <<< Bu cümleyi incelerken yukarıda ki kuralları hatırlayalım.
1. Cümleyi parçalara bölme.  Bu cümle iki parçadan oluşmaktadır.(Ana cümle, Yan cümle)
Ana cümle: Ich weiss.
Yan cümle: dass du ein Lehrer hier bist.
2.  Kelimeler bulunmalı. 
Ich: Ben
Weiss: (Fiil, Almanca da fiil yapıları yalın halleriyle sözlüklerde bulunur) Yalın hali: Wissen - Bilmek. Şahıslara göre çekilir.
Çekimli hali Weiss'dır.
dass: almanca ya yan cümle yapısı. Fiili en sona çekimli attıran gramer yapısıyla kullanılır ve anlamı "-dığı, duğu" dur.
du: Şahıs eki sen.
ein: sayı sıfatı - Bir.
Lehrer: İsim-Öğretmen.
hier: Dolaylı tümleç - bura, burayı, burada...
bist. II. şahıs çekimli yardımcı fiili(sein) olmak/dır,dir.
Kelimelerimizi almanca mantığının Türkçe'ye dönüştürülerek yazımı;
"Ben bilmek, sen bir öğretmen burada (olmak) dır."
3. Kelimeleri yerleştirdikten sonra yapılacak işlem; Cümlenin "Özne" ve "Yüklem"ini bulmaktır. 
Bu cümlede: Ana cümlemizin öznesi: "Ich-ben" Yüklem: "weiss (wissen) - Bilmek"
Yan cümlede: "du-sen" özne "bist "(sein) dır. (Olmak) ise yüklemdir
4. Cümlelerde zamana ve sıfatların haline dikkat edilmeli.
Ana cümlenin zamanı şimdiki zamandır. Ich weiss / Ben biliyorum.
 Yan cümlemizin zamanı şimdiki zaman: dass du ein Lehrer hier bist.   Fiilin halinden, çekiminden anlıyoruz zamanı.
Uzatmadan ilk cümle kurulumuna geçersek;
Ben biliyorum, sen bir öğretmensin. (ilk acemi çeviri-olguyu kurmak maksatlıdır.)
Ben biliyorum ki sen bir öğretmensin. (Doğru fakat iyi bir Türkçe değil.)
Ben biliyorum, senin bir öğretmen olduğunu. (Doğrudur. Geçerliliği var lakin daha sade ve özgün bir Türkçe çeviri olduğu söylenemez. )
Senin bir öğretmen olduğunu biliyorum. (Tamamen doğru ve özgün bir çeviridir. - Türkçe dil bilgisi kurallarına göre öznenin ve yüklemin yeri doğrudur ve öğeler uygun yerlerde bulunmaktadır.)
Gördüğümüz gibi çeviri yaparken bu uygulamaları çok basit bir cümlede inceledik. Bu işlem bir kaç adımdan sonra kolaylaşacak ve saniyeler içerisinde kurgu, olgu ve mesaj tam anlamıyla kendi dilimizde yansıtırak bir çeviri elde edilecektir.
Çevir yaparken yapılan yanlışlar;
Çeviride yapılan yanlışları bir kaç maddede ele alalım.
1.       Bir bir kelimelere bağlı kalınarak çevirmeye çalışıyoruz.
2.      Bazı anlamı uymayan sözcüklere (so, dann, denn, vb... ) fazlasıyla takılıyoruz.
3.      Tamamen anladığımız bir cümleyi Türkçe'ye aktarırken, biz de nasıl denildiğini iyi kestiremiyoruz.)
4.      Aşırı özgür davranıp araya fazlasıyla sözcük katıyoruz.
5.       Yanlış kelimeleri yanlış yerde kullanıyoruz.
6.      Daima bire bir, tek bir doğrusu olan çeviri olduğunu sanıyoruz. (Tek bir doğrusu olan çeviri asla olamaz.)
Anladığımız gibi çeviri taktiklerini bir kaç uygulama sonrasında çözecek ve artık pratik çözümleri kendiniz üreteceksiniz.
Değerlendirme: 5.0/1
Sayaç: 2421 | Ekleyen: jungnet | Etiket: Übersetzung technik, Almanca Çeviri Taktikleri, çevir usulleri
Toplam Görüş: 1
avatar
1 Spam
1
Merhaba bi çevirimde yardımcı olabilir misiniz? 
Kahramanının adının Zeyno olduğu bir çocuk kitabı yazıp kızıma hediye etmek istiyorum. Mutluluğu like'larda değil kendi içimizde aramalıyız.
avatar